Luschan’ın çekmiş olduğu fotoğraflara dikkatli
bakıldığında erkeklerin saç modelleri oldukça dikkat çekici. Fotoğrafların bir çoğunda Tahtacılar’ın
başlarının arka kısmındaki bir tutam saçı kesmedikleri ve uzun bir şekilde
bıraktıkları görülüyor. Luschan,
Tahtacılar hakkında yaptığı araştırmasında şu belirlemeyi yapar: ’’Gözlerden uzak, çadırlarda ve dönemin
şartlarıyla ulaşılması zor yerlerde yaşayan bu insanlar fazla değişime
uşramamışlar.’’ Buradan şöyle bir sonuç çıkarmak mümkün: orta Asya’dan
üç-dört kuşak önce gelmiş bu insanlar gelenek ve göreneklerini hala
sürdürmekteler. Muhtemelen Likya’da yaşayan ve yaşamış birçok uygarlık gibi
Tahtacılar da dağlık ve zor coğrafi şartlar yüzünden dışarıdan oldukça yalıtılmış
bir yaşamları vardı ve uzun bir süre gelenekleri bozulmadan, dışarıdan bir
müdaheleye maruz kalmadan geleneklerini korudular.
Luschan’ın objektifine poz vermiş Tahtacı erkek modeller. Felix von Luschan’ın çalışmalarından alınmıştır
Bu konuda ufak bir araştırma
yapan Öğr.Gör. Mehmet Değer bu tür saç modelleri için bakın neler yazmakta: ’’Eski Türklerde erkekler de kadınlar gibi
saçlarını uzatır, tek veya çift örgüyle örerlerdi. Göktürk ve Uygurlara ait
eşyalarda, heykellerde, minyatürlerde bu saç tipi görülmektedir.Örgülü saç tipi
Selçuklu erkeklerince de Anadolu’da sürdürülmüştür. Erkeklerin örgülü saçlarına
“yülidi”, kadınlarınkine ise”örgüç” denilmiştir.Kadınlar erkeklerden farklı
olarak başlarını keçi kılından ek takma zülüf ile kabartırlardı. Uzun saç
modası Selçuklulardan diğer ülkelere yayılmıştır’’
Mehmet Değer, erkeklerin örgülü saçlarına “yülidi’’
dendiğini yazmış. Aşağıda görülen ve Urfa Birecik’de 1880’li yılların çekilen
bir fotoğrafta “yülidi’’ ye örnek gösterebileceğimiz bir saç modeli var. Hatta fotoğraftaki
saç modeli çift örgülü.
 |
| Ernest Chantre 1881 |
Araştırmacı Mehmet Değer’e
makalesinde: ’’Selçuklu zamanında
erkeklerde uzun saç adeti devam etmektedir. Selçuklu zamanında erkeklerde iki
tip saç mevcuttu. Erkekler, ya saçlarını omuzlarına salıveriyorlardı yada
başlarını kazıtıp sadece bir perçem bırakıyorlardı. Erkeklerin bıyıklı
olduklarından ancak sakaldan bahsedilmemektedir (Köymen,1971:51-90). Türk
erkeklerindeki uzun saç, Selçuklulardan sonra artık görülmemektedir. Erkeklerin
saçlarını kesip, sakal bırakmalarında İslamiyet'in büyük etkisi olduğu
düşünülmektedir.’’
Değer, cümlesinin
sonunda erkeklerin saçlarını kesip sakal bırakmalarında İslamiyet’in büyük
etkisi olduğunu vurgulamış!
Ne demek gerekir
bilemiyorum... #direnintahtacı demek geliyor içimden, diren,
şarkıların bitmedi daha, bu memleket sen direnirsen kurtulur, umut bulur, soluk
alıp verir, ... #direnintahtacı diren, çocukların var gelecekte....
İlhami Yazgan
27.07.2013